19 april 2014 – Dat is wat ik het liefst zou willen roepen. Altijd maar in de pas lopen hangt mij mijlen ver de keel uit. Hoe ouder je wordt, hoe meer je je hoort te gedragen, althans dat is wat men van je verwacht. Nou dan zit je bij mij verkeerd. Mensen nemen zichzelf vaak te serieus. Doe eens gek. Speciaal bij hele nette dames krijg ik soms een bijna niet te onderdrukken neiging om raar te doen, vooral ongepast raar. Ik weet het: puberaal gedrag. Maar puberaal, vooral als het ongepast is, kan soms heerlijk opluchten.
Wij woonden naast een deftige dame van middelbare leeftijd, Hubertine van Laar, ze had een geaffecteerde freuleachtige spraak. Als ik haar zag lopen kon ik de neiging om over het balkon te gaan hangen en de longen uit mijn lijf te schreeuwen: ‘hé Van Laar, kom hier dan maak ik je klaar’ bijna niet onderdrukken. Maar als ze naar boven keek, zwaaide ik vriendelijk naar haar, deed het raam open en riep: ‘Prettige dag, mevrouw Van Laar.’
Laatst was ik in de Jumbo. Een oudere dame met een looprekje liep voor me te treuzelen. Ik stoorde mij er totaal niet aan, maar ik kreeg weer een giles de la touretteneiging om te roepen: ‘Hé-uh ouwe, uitgedroogde soepstengel, zie je niet dat er een hele file achter je staat of mot ik dat kolere looprek effe onder je perkamenten reet vandaan trappen.’ Maar ik ben een heer en hielp haar zelfs met een potje pindakaas pakken waar ze niet bij kon. Toen ben ik met haar meegelopen door de hele winkel en heb haar mandje gevuld met wat ze nodig had.
Ik zou bijvoorbeeld de vriendinnen van mijn vrouw spiernaakt willen ontvangen en dan nonchalantweg aan ze vragen: ‘Is er iets, je kijkt zo raar?’ Het is er nog niet van gekomen. Of als ik de koffie voor de dames heb ingeschonken, zeggen: ‘Dames ik ben effe naar het Amsterdamse Bos, potloodventen.’ Maar ook dat doe ik niet en zeg: ‘Ik ga weer verder aan de schrijverij.’ Dan knikken ze begripvol en vragen beleefd waar mijn nieuwe roman over gaat. Op mijn beurt verdenk ik ze er meteen van dat zij ook van die dwanggedachten hebben, zo van: ach man sodemieter toch op met die kutboeken van je, terwijl ze verholen naar mijn kruis kijken of ik links of rechts draag.
Iedereen heeft dwanggedachten, bij iedereen borrelen weleens woorden op die je nooit uitspreekt. Dat ontkennen is vooral oneerlijk tegenover jezelf. Het komt erop neer dat je jezelf niet wilt kennen. Je denkt dat je alleen maar rein en fijn bent en o zo wellevend, je zou dat zelfs hypocriet kunnen noemen. Putin is ook zeer wellevend, kijk maar hoe hij onze koning heeft ontvangen. Misschien dacht Willem Alexander wel: zit ik met die fascistische lul opgescheept, die homohater. En denkt Putin tijdens de uiterst wellevende conversatie: zo hé, dat wijf van hem zou ik weleens een flinke beurt willen geven. Maxima zal ongetwijfeld gedacht hebben terwijl zij onweerstaanbaar, doch beleefd naar haar gastheer glimlacht: eigenlijk maar een iel mannetje; al was hij de laatste man op aarde, met die engerd zou ik nooit tussen de lakens willen.
De conclusie is dat je nooit zult weten wat er echt in iemand omgaat, tenzij je heel vertrouwd met die persoon bent en hij of zij je een inkijkje in zijn of haar innerlijk geeft. Psychologen weten die gedachten feilloos uit het innerlijk naar boven te halen en concluderen dan dat verdere behandeling absoluut noodzakelijk is, omdat het constant binnenhouden tot excessen kan leiden, terwijl zij waarschijnlijk, en psychiaters in verhoogde mate, zelf de meest bizarre gedachten hebben, vandaar ook dat ze voor dat beroep gekozen hebben. Alleen hebben zij geleerd die gedachten te kanaliseren. De innerlijke mens intrigeert ze namelijk, anders waren ze wel een exacte wetenschap gaan studeren.
Verder concludeer ik dat mensen die al die dwanggedachten wel hebben maar ze stelselmatig ontkennen, zich uiteindelijk vreemd kunnen gaan gedragen, zelfs oorlogen kunnen ontketenen. Vele dictators waren nooit zo vernietigend voor de mensheid geweest als ze eerder hun frustraties/dwanggedachten hadden geuit en eventueel met behulp van een psycholoog of psychiater daar een evenwicht in hadden gezocht. Hetzelfde geldt ook voor narcistische types in de top van het bedrijfsleven of in de regering. Het gekke is dat dergelijke onbehandelde figuren vaak over een tomeloze ambitie beschikken zich maatschappelijk omhoog te werken. Tevredenheid kennen zij zelden. Kenmerkend is dat ze naar hun dwanggedachten zijn gaan handelen en over een bovenmatige hypocrisie beschikken.
Dus doe maar gewoon, erken de onbeheerste dwaas in jezelf, dan doe je gek genoeg.